Jak rosło brazylijskie PKB w ostatnich 30 latach? Historia

Brazylia to największa gospodarka Ameryki Południowej i jeden z kluczowych krajów zaliczanych do grupy rynków wschodzących (emerging markets). Przez ostatnie trzy dekady PKB Brazylii rozwijało się w rytmie wzlotów i upadków – od dynamicznego wzrostu po głębokie recesje. Ten okres pokazuje, jak bardzo gospodarka Brazylii jest wrażliwa na koniunkturę globalną, politykę wewnętrzną i ceny surowców.

Poniżej znajdziesz przegląd głównych etapów rozwoju brazylijskiego PKB od początku lat 90. aż po współczesne wyzwania.

Stabilizacja gospodarcza lat 90.

Lata 90. to czas wychodzenia Brazylii z hiperinflacji, która sięgała kilkuset procent rocznie. W 1994 roku wprowadzono Plan Real, zakładający utworzenie nowej waluty (real brazylijski) i restrykcyjną politykę fiskalną i monetarną.

Najważniejsze efekty reform:

inflacja gwałtownie spadła,
gospodarka się ustabilizowała,
wzrosło zaufanie inwestorów zagranicznych.

W drugiej połowie lat 90. PKB rosło średnio o 2–4% rocznie, choć kryzys azjatycki w 1997 i rosyjski w 1998 odbiły się na tempie wzrostu i kursie waluty.

Wzrost w latach 2000–2010

Początek XXI wieku przyniósł Brazylii okres szybszego rozwoju gospodarczego. Powody były wielorakie:

wysokie ceny surowców (soja, ruda żelaza, ropa),
wzrost eksportu do Chin,
stabilne zarządzanie makroekonomiczne,
rozwój programów społecznych i konsumpcji wewnętrznej.

Między 2004 a 2008 rokiem PKB Brazylii rosło średnio o 5% rocznie, co pozwoliło zmniejszyć ubóstwo i rozbudować klasę średnią.

W 2009 roku kryzys finansowy przyniósł krótką recesję (-0,1% PKB), ale już w 2010 roku gospodarka odbiła imponującym wzrostem ponad 7,5% – jednym z najwyższych w historii.

Spowolnienie i recesja w latach 2011–2016

Po dynamicznym odbiciu wzrost zaczął hamować. W latach 2011–2014 gospodarka rozwijała się w tempie zaledwie 1–3% rocznie. Wpływ miały:

spadek cen surowców,
spowolnienie gospodarcze Chin (głównego odbiorcy eksportu),
problemy strukturalne – niska produktywność, biurokracja, niedoinwestowana infrastruktura.

Największy kryzys przyszedł w latach 2015–2016, gdy w efekcie skandali korupcyjnych, kryzysu politycznego i spadku inwestycji PKB Brazylii zmniejszyło się kolejno o 3,5% i 3,3%, co było najgłębszą recesją od dziesięcioleci.

Lata 2017–2019: trudne odbudowywanie wzrostu

Po recesji gospodarka wróciła na ścieżkę wzrostu, ale tempo było umiarkowane. W latach 2017–2019 PKB rosło średnio w granicach 1–1,3% rocznie. Problemy strukturalne, niskie inwestycje i trudności z reformą finansów publicznych ograniczały możliwości szybszego rozwoju.

Pandemia COVID-19 i odbicie

Pandemia w 2020 roku doprowadziła do recesji – PKB spadło o około 3,9%, co było konsekwencją lockdownów, spadku eksportu i załamania konsumpcji.

Jednak w 2021 roku gospodarka odbiła wzrostem powyżej 4,5%, głównie dzięki poprawie koniunktury surowcowej i zwiększeniu popytu zewnętrznego. W 2022 roku wzrost PKB wyniósł ok. 3%, a w 2023 roku gospodarka dalej rosła, choć wolniej, m.in. z powodu wysokiej inflacji i niepewności na rynkach międzynarodowych.

Kluczowe liczby

W 1990 roku PKB Brazylii wynosiło około 460 mld USD.
W 2000 roku osiągnęło 650 mld USD.
W 2010 roku wzrosło do 2,2 bln USD, co dało Brazylii siódme miejsce na świecie.
W 2022 roku PKB wyniosło ok. 1,9 bln USD (po przeliczeniu wg kursu dolara), głównie ze względu na deprecjację reala.
PKB per capita wzrosło ponad dwukrotnie w ciągu trzech dekad.

Czynniki wzrostu i wyzwań

Najważniejsze siły napędowe rozwoju Brazylii to:

eksport surowców i produktów rolnych,
duży rynek wewnętrzny i rosnąca konsumpcja,
inwestycje zagraniczne w sektor energetyczny i przemysł.

Główne bariery rozwoju to:

niski poziom innowacji i produktywności,
rozbudowana biurokracja i bariery regulacyjne,
nierówności społeczne i problemy fiskalne.

Perspektywy na przyszłość

Brazylia pozostaje jedną z najważniejszych gospodarek wschodzących, z dużym potencjałem demograficznym i zasobami naturalnymi. Dalszy wzrost PKB będzie jednak zależał od: